در آغاز بسیاری از روابط، شور، هیجان و میل به نزدیکی عاطفی بسیار بالاست. اما با گذشت زمان، برخی زوجها احساس میکنند فاصلهای نامرئی بینشان شکل گرفته است؛ فاصلهای که نه با یک دعوای بزرگ، بلکه با سکوتها، عادتها و نادیده گرفتنهای کوچک آغاز میشود.
این فاصله همیشه نشانهی پایان رابطه نیست، اما زنگ خطری است برای بررسی دوبارهی نحوهی ارتباط، نیازها و هیجانات پنهان دو طرف.
در روانشناسی زوجدرمانی، فاصله تنها به معنای دوری فیزیکی نیست.
فاصله یعنی زمانی که ارتباط هیجانی، درک متقابل و احساس دیدهشدن در رابطه کاهش مییابد.
ممکن است هنوز با هم زیر یک سقف زندگی کنید، اما احساس کنید دیگر آن صمیمیت، شوخیها یا گفتوگوهای بیپایان گذشته وجود ندارد.
این نوع فاصله، اگر شناسایی و درمان نشود، به مرور باعث بیتفاوتی عاطفی و سردی میشود.
کار، مسئولیت مالی، فرزندداری یا مراقبت از والدین میتواند انرژی روانی را کاهش دهد. وقتی ذهن خسته است، گفتگو جای خود را به سکوت میدهد.
وقتی یکی از زوجین احساس کند هیجاناتش جدی گرفته نمیشود — مثلاً وقتی ناراحتی میکند و طرف مقابل میگوید «الان وقت این حرفا نیست» — احساس فاصله شکل میگیرد.
تکرار این تجربه، به مرور باعث میشود فرد احساس کند “فهمیده نمیشود”.
انتقاد، مقایسه، یا سکوت طولانی از جمله رفتارهاییاند که پیام «تو برای من امن نیستی» را منتقل میکنند. همین حس ناامنی هیجانی باعث دوری میشود.
با گذشت زمان، افراد رشد میکنند، اهداف جدید پیدا میکنند، اما اگر این تغییرات با گفتوگو و بهروزرسانی رابطه همراه نباشد، یکی از طرفین ممکن است احساس کند “دیگر هممسیر نیستیم.”
مثال ۱:
زوجی پس از سالها زندگی مشترک متوجه شدند دیگر با هم صحبت نمیکنند مگر دربارهی کارهای روزمره. هیچ دعوای شدیدی بینشان نبود، اما سکوت طولانی باعث شده بود احساس صمیمیت از بین برود.
در جلسات درمان، با تمرین گفتوگوهای احساسی کوتاه و روزانه، توانستند این دیوار سکوت را آرام آرام بشکنند.
مثال ۲:
زنی که از بیتوجهی همسرش رنج میبرد، متوجه شد خودش نیز مدتهاست احساساتش را بیان نمیکند، چون فکر میکند “او نمیفهمد”.
وقتی یاد گرفت نیازهایش را بدون سرزنش مطرح کند، همسرش نیز شروع به واکنش عاطفی مثبت نشان دادن کرد.
مثال ۳:
در یک رابطه، شوهر بهدلیل فشار کاری زیاد، زمان زیادی را بیرون از خانه میگذراند. همسرش این رفتار را نشانهی بیعلاقگی برداشت کرده بود.
در گفتوگوی درمانی مشخص شد هر دو نفر از یکدیگر دور شدهاند چون نیازهایشان را بهدرستی ابراز نکرده بودند. با بازتعریف مرزهای رابطه، دوباره احساس نزدیکی بازگشت.
اولین گام برای از بین بردن فاصله، بازگشت به گفتوگوهای واقعی است — نه فقط درباره کار و بچهها، بلکه درباره احساسات و دغدغههای شخصی.
سادهترین جملهها مثل:
«امروز کمی دلگیرم، میخوام فقط گوشم بدی.»
میتواند جرقهای برای ارتباط دوباره باشد.
کیفیت زمان با هم بودن، مهمتر از مدت آن است. حتی یک شام ساده در خانه بدون موبایل، میتواند تماس هیجانی را احیا کند.
صمیمیت از دل آسیبپذیری بیرون میآید. اگر بتوانیم احساساتمان را بدون ترس از قضاوت بگوییم، دیوار فاصله فرو میریزد.
گاهی برای بازسازی صمیمیت، لازم است هر فرد ابتدا با خودش ارتباط سالم برقرار کند — استراحت، تفریح، و مراقبت شخصی انرژی روانی را بازمیگرداند.
اگر فاصله زیاد شده، حضور یک درمانگر زوجدرمانگر میتواند مانند پلی عمل کند تا زوجها یاد بگیرند چگونه دوباره احساس نزدیک بودن را تجربه کنند.
فاصله میان زوجین پدیدهای طبیعی اما قابل مدیریت است. مهم این است که آن را نادیده نگیریم.
هر رابطهای نیاز به بازنگری، گفتوگوی دوباره و تجدید هیجانی دارد.
صمیمیت از دسترفته میتواند بازگردد، اگر هر دو نفر بخواهند «دوباره نزدیک شوند» — نه فقط در ظاهر، بلکه در احساس.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
