در بسیاری از رابطهها، هنگام اختلاف یا مشاجره، یکی از زوجین بهجای ادامه گفتوگو، عقبنشینی میکند؛ سکوت میسازد، فاصله میگیرد، یا از نظر هیجانی خاموش میشود. این الگو که در زوجدرمانی EFT «خاموشی هیجانی» یا Withdraw نام دارد، یکی از رایجترین واکنشها در روابط بلندمدت است. برخلاف تصور عمومی، عقبنشینی نشانه بیتفاوتی نیست؛ اغلب به معنای ترس، خستگی هیجانی یا فقدان ابزار ارتباطی مناسب است. در این مقاله با نگاهی تخصصی و درمانگرمحور بررسی میکنیم چرا این اتفاق میافتد، چه نقشی در چرخه منفی رابطه دارد، و چگونه یک زوج درمانگر یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند به زوجها کمک کند تا خاموشی هیجانی را به گفتوگو و صمیمیت تبدیل کنند.
عقبنشینی یک واکنش دفاعی است که فرد برای محافظت از خود در برابر تنش، طرد یا آسیب هیجانی انتخاب میکند. در ظاهر شبیه آرامش یا منطقی برخورد کردن است، اما در عمق، نشانهی فعال شدن سیستمهای هیجانیِ بقاست.
در رویکرد EFT، عقبنشینی معمولاً پاسخی به سه احساس پنهان است:
به همین دلیل، عقبنشینی بیشتر به یک مکانیسم «نجات عاطفی» شباهت دارد، نه بیعلاقگی. یک روانشناس خوب با بررسی لایههای زیرین هیجانها، به زوج کمک میکند تا انگیزههای واقعی این واکنش را درک کنند.
این الگو معمولاً ریشههای عمیقی دارد و بهصورت ناخودآگاه فعال میشود. برخی از عوامل مهم شکلگیری آن:
در چنین شرایطی، فرد یاد میگیرد که «اگر سکوت کنم، دعوا کمتر میشود». اما در روابط زوجی بلندمدت، سکوت بهجای کاهش تعارض، باعث افزایش فاصله عاطفی میشود. یک تراپیست خوب در اصفهان در جلسات EFT به زوج کمک میکند چرایی این واکنش را کشف و بازبرنامهریزی کنند.
در بسیاری از زوجها، یک نفر عقبنشینی میکند و دیگری «پیگیری» را افزایش میدهد. نتیجه؟ شکلگیری چرخه منفی:
این چرخه اگر اصلاح نشود، به احساس تنهایی، کاهش صمیمیت و حتی سردی عاطفی میانجامد. EFT دقیقاً روی شکستن این چرخه تمرکز دارد.
اگرچه در لحظه ممکن است تنش را کم کند، اما در بلندمدت آسیبزا است:
رابطهای که در آن یکی دائم عقبنشینی میکند، دیر یا زود وارد الگوی سردی یا فرسایش ارتباطی میشود. حضور یک زوج درمانگر میتواند مسیر اصلاح را تسهیل کند.
در EFT، عقبنشینی بهعنوان علامتی از هیجانهای پنهان و unmet needs در نظر گرفته میشود. درمانگر با تکنیکهایی تخصصی باعث میشود فردِ عقبنشین:
بهکمک این فرآیند، چرخه منفی به چرخهای سازنده تبدیل میشود و رابطه به سمت صمیمیت و درک متقابل میرود.
زوجها میتوانند با چند تمرین ساده، رفتار خود را اصلاح کنند:
اگر موارد زیر تکرار شوند، حضور متخصص لازم است:
در این شرایط، جلسات EFT توسط یک زوج درمانگر متخصص میتواند کمک بزرگی باشد.
الگوی عقبنشینی در دعوا یکی از رایجترین واکنشهای دفاعی زوجهاست و معمولاً ناشی از ترس، خستگی هیجانی یا ناتوانی در بیان احساسات است. این رفتار اگرچه بهظاهر تنش را کم میکند، اما در بلندمدت باعث فاصله عاطفی، سوءتفاهم و شکلگیری چرخه منفی میشود. در زوجدرمانی EFT، خاموشی هیجانی بهعنوان علامت هیجانهای پنهان بررسی و بازسازی میشود تا فرد بتواند به جای سکوت با امنیت بیشتری ارتباط برقرار کند. حضور یک زوج درمانگر، روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان به زوجها کمک میکند با ابزارهای درمانی، الگوی عقبنشینی را به صمیمیت و گفتوگو تبدیل کنند.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
