بهعنوان یک زوجدرمانگر که سالها با زوجهای مختلف کار کردهام، بارها دیدهام که حتی یک دروغ کوچک میتواند فضای عاطفی یک رابطه را متزلزل کند. شاید در نگاه اول، پنهانکردن یک موضوع جزئی یا گفتن یک حقیقت نیمهکاره چندان جدی به نظر نرسد، اما در عمل، همین مسئله میتواند پایههای اعتماد را بلرزاند و آن را به چیزی شکننده و آسیبپذیر تبدیل کند.
وقتی زوجی با من تماس میگیرد و میگوید: «ما بر سر یک موضوع کوچک به هم ریختهایم، ولی حس میکنم خیلی بیشتر از آنچه فکر میکردیم آسیب دیدهایم»، دقیقا میدانم با اعتماد شکننده طرف هستیم. در این مقاله قصد دارم توضیح دهم اعتماد شکننده چیست، چرا حتی یک دروغ کوچک میتواند به آن آسیب بزند و چهطور میتوانیم با استفاده از روش EFT (درمان هیجانمدار) به بازسازی دوباره اعتماد کمک کنیم. همچنین سه مثال بالینی واقعی از مراجعانم میآورم تا تصویر روشنتری از این مسیر داشته باشید.
اعتماد شکننده حالتی است که در آن رابطه بر روی بستری حساس بنا شده و کوچکترین لغزش میتواند احساس امنیت را به لرزه درآورد. در چنین شرایطی:
اعتماد شکننده را میتوان به شیشهای تشبیه کرد که سالم است، اما با کوچکترین ضربه ترک میخورد.
در نگاه اول، شاید بپرسید: «آیا واقعا یک دروغ کوچک اینقدر مهم است؟» پاسخ من بهعنوان تراپیست این است: بله! چون موضوع فقط خود دروغ نیست، بلکه پیامی است که پشت آن پنهان شده است.
بنابراین، بازسازی اعتماد شکننده تنها به گفتن حقیقت ختم نمیشود، بلکه به ایجاد شفافیت، امنیت و بازسازی پیوند هیجانی نیاز دارد.
۱. پذیرش و اعتراف صادقانه
اولین قدم این است که فرد خطاکار مسئولیت رفتار خود را بپذیرد و شفاف بگوید چه اتفاقی افتاده است. انکار یا کوچکشمردن ماجرا فقط شکاف را عمیقتر میکند.
۲. گوش دادن به احساسات آسیبدیده
طرف مقابل نیاز دارد شنیده شود؛ بدون اینکه قضاوت یا سرزنش شود. او باید بتواند غم، خشم یا ناامنیاش را بیان کند.
۳. ایجاد شفافیت در رفتارهای روزمره
بازسازی اعتماد شکننده با تکرار صداقت در عمل اتفاق میافتد؛ از پاسخ به تماسها گرفته تا توضیح برنامههای روزمره.
۴. تقویت ارتباط هیجانی با EFT
درمان هیجانمدار به زوجها کمک میکند چرخههای منفی را بشکنند و دوباره نیازهای عاطفی خود را بهطور سالم بیان کنند.
مثال اول: دروغ درباره خرید ساده
خانم «م» از همسرش گله داشت که چرا هزینه یک خرید کوچک را پنهان کرده است. شوهرش میگفت: «فکر کردم مهم نیست.» اما برای خانم، این مسئله نماد «پنهانکاری» شد و خاطرات قدیمی از بیتوجهیهای گذشته را فعال کرد. در جلسات EFT، ما روی این کار کردیم که او بفهمد پشت خشم همسرش، درواقع نیاز به امنیت و شفافیت وجود دارد.
مثال دوم: دروغ درباره دیر رسیدن به خانه
آقای «ک» دیر به خانه آمده بود و گفته بود جلسه کاری داشته، درحالیکه با دوستانش بیرون رفته بود. همسرش گفت: «اگر درباره چنین موضوع کوچکی دروغ میگویی، پس درباره مسائل مهمتر چه؟» اینجا اعتماد شکننده شد. با کار روی هیجانات، زوج توانستند به نقطهای برسند که آقا بپذیرد انگیزهاش ترس از ناراحتی همسر بوده و نه خیانت یا بیاهمیتی.
مثال سوم: پنهانکردن یک پیام ساده
خانم «س» متوجه پیام همکار همسرش شد که حذف شده بود. موضوع فقط یک پیام کاری ساده بود، اما حذف آن حس «چیزی را از من مخفی میکند» را ایجاد کرد. در جلسات، مشخص شد همسر از ترس قضاوت چنین کاری کرده است. کار ما بازسازی اعتماد شکننده از طریق یادگیری بیان ترسها و نیازها بهجای پنهانکاری بود.
درمان هیجانمدار (EFT) چارچوبی است که در آن به زوجها کمک میکنیم چرخههای منفی مثل «اتهام – دفاع» یا «خشم – کنارهگیری» را بشناسند و متوقف کنند.
بهعنوان تراپیست خوب در اصفهان، بارها دیدهام زوجهایی که درگیر اعتماد شکننده بودند، با تمرکز بر هیجانات پنهان، توانستهاند دوباره احساس نزدیکی و امنیت کنند.
گاهی بازسازی اعتماد شکننده بدون کمک متخصص امکانپذیر نیست. اگر:
وقت آن است که به یک روانشناس خوب یا زوجدرمانگر مراجعه کنید.
به زوجها همیشه میگویم: «اعتماد مثل شیشه است؛ اگرچه قابل ترمیم است، اما ترکهایش به یاد میماند. مراقب باشید هر ترک جدید، کار بازسازی را دشوارتر نکند.»
اعتماد شکننده پس از یک دروغ—حتی کوچک—نیازمند توجه فوری است. با پذیرش مسئولیت، گوش دادن به احساسات طرف مقابل، شفافیت در رفتار و تقویت ارتباط هیجانی میتوان دوباره پیوندی امن ایجاد کرد. روش EFT و همراهی یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند راه بازسازی اعتماد را روشنتر و کوتاهتر کند. در نهایت، اعتماد زمانی دوباره شکوفا میشود که هر دو طرف برای صداقت، امنیت و نزدیکی هیجانی تلاش کنند.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
