در روابط عاطفی، همیشه این کلمات نیستند که معنا میسازند؛ زبان بدن و تماسهای غیرکلامی گاهی بیش از هزار واژه حرف برای گفتن دارند. یک نگاه کوتاه، لبخند ملایم یا حتی فاصلهی بدنی، میتواند صمیمیت را عمیقتر کند یا برعکس، احساس طرد و فاصله را ایجاد کند. در رویکرد درمان هیجانمدار (EFT)، زبان بدن بهعنوان حامل پیامهای هیجانی در نظر گرفته میشود — یعنی بدن پیش از کلمات، حقیقت رابطه را آشکار میکند.
زبان بدن مجموعهای از حرکات، حالات چهره، لحن صدا و تماس فیزیکی است که بدون استفاده از کلام، احساسات ما را منتقل میکند.
در روابط نزدیک، بیش از ۶۰٪ از ارتباط هیجانی از طریق زبان بدن شکل میگیرد.
بهعنوان مثال:
بنابراین، اگر بخواهیم صمیمیت را بسازیم یا بازسازی کنیم، باید یاد بگیریم زبان بدن خود و شریکمان را بشنویم.
همانطور که زبان بدن میتواند عشق را منتقل کند، میتواند ناخواسته فاصله نیز ایجاد کند. رفتارهای غیرکلامی منفی معمولاً در زوجهایی دیده میشود که هیجاناتشان مهار نشده یا رابطهشان پر از سوءتفاهم است. برخی از این رفتارها عبارتاند از:
در جلسات زوجدرمانی EFT، درمانگر به زوجها کمک میکند تا این سیگنالهای بدنی را بازخوانی کنند و بفهمند چه احساساتی پشت آنها پنهان است.
لمس، یکی از ابتداییترین و در عین حال عمیقترین ابزارهای ارتباط انسانی است. تماس فیزیکی میتواند سیستم عصبی را آرام کند، ضربان قلب را پایین بیاورد و احساس تعلق ایجاد کند.
تحقیقات روانشناسی نشان میدهد لمسهای کوتاه — مثل گرفتن دست یا تماس روی شانه — سطح اکسیتوسین (هورمون پیوند عاطفی) را افزایش میدهد.
در رابطههای عاطفی، لمس میتواند پیامهای زیر را منتقل کند:
اما اگر لمس از بین برود، رابطه بهمرور دچار فاصله میشود. در واقع، قطع تماس بدنی میتواند آغاز قطع ارتباط هیجانی باشد.
یکی از چالشهای رایج در روابط، تفاوت در تفسیر زبان بدن است. برای مثال، ممکن است یکی از طرفین سکوت یا دوری فیزیکی را نشانهی خشم بداند، در حالیکه دیگری تنها به فضای شخصی نیاز دارد.
در اینجا نقش گفتوگو و شفافسازی اهمیت دارد. وقتی احساس میکنید زبان بدن شریکتان پیام منفی میفرستد، بهتر است بپرسید:
«وقتی از من فاصله گرفتی، احساس کردم ناراحتی. درست متوجه شدم؟»
چنین گفتوگویی از بروز سوءتفاهم و فاصله جلوگیری میکند.
در لحظات تنش، توجه کنید بدنتان چه میکند. آیا دست به سینه میشوید؟ اخم میکنید؟ این نشانهها پیامهای غیرکلامی شما هستند.
تماس چشمی ملایم، بدون پرسش یا سرزنش، حس حضور و پذیرش را منتقل میکند. چند ثانیه نگاه واقعی میتواند دیواری از فاصله را بشکند.
در زمانهای بحث یا ناراحتی، تماس سادهای مانند گرفتن دست یا لمس شانه میتواند به تنظیم هیجانات کمک کند.
اگر میگویید «دوستت دارم» اما بدنتان از تماس فرار میکند، پیام شما دوگانه است. هماهنگی بدن و کلام، پایهی اعتماد است.
در EFT، حضور هیجانی یعنی بدن، ذهن و دل شما همزمان در رابطه حاضر باشند. تمرین تنفس عمیق، تماس چشمی و سکوت امن، این حضور را تقویت میکند.
درمانگر EFT نهتنها به گفتار، بلکه به حرکات ظریف بدن دقت میکند. نحوهی نشستن زوجها، فاصلهی میانشان، جهت بدن و حتی تنفس، سرنخهایی از وضعیت هیجانیشان میدهد.
زوج درمانگر در فرآیند درمان به زوجها کمک میکند تا یاد بگیرند زبان بدن خود را بهجای دفاع، برای ارتباط و اتصال به کار ببرند.
به همین دلیل است که همراهی یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند تفاوت چشمگیری در عمق صمیمیت رابطه ایجاد کند.
زبان بدن پلی میان دنیای درونی و رابطه بیرونی ماست. اگر بتوانیم پیامهای بدن خود و دیگری را بخوانیم، از سوءتفاهمها و فاصلههای ناخواسته جلوگیری میکنیم. لمس، نگاه و حضور فیزیکی، ابزارهایی ساده اما عمیق برای بازسازی عشقاند.
در رویکرد EFT، بازگرداندن تماس غیرکلامی سالم، یکی از کلیدهای اصلی برای احیای صمیمیت عاطفی است. گاهی کافی است بهجای حرف زدن، فقط حاضر باشیم — با بدن، نگاه و قلب.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
