به‌عنوان یک زوج درمانگر، می‌خواهم در این مقاله به یکی از عمیق‌ترین و پنهان‌ترین ریشه‌های مشکلات روابط بپردازم: دلبستگی ناایمن. این الگو، که اغلب بدون آگاهی ما عمل می‌کند، نقش مهمی در نحوه انتخاب شریک زندگی و تعاملات روزمره ما دارد. اگر احساس می‌کنید روابطتان در یک چرخه تکراری از نزدیکی و دوری گرفتار شده، این مقاله برای شماست.
دلبستگی، الگویی است که از کودکی و در تعامل ما با مراقبین اصلی‌مان شکل می‌گیرد. اگر نیازهای ما به صورت پایدار و قابل پیش‌بینی پاسخ داده شود، ما یک دلبستگی ایمن را تجربه می‌کنیم. اما اگر این نیازها نادیده گرفته شوند یا پاسخ‌های والدین نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی باشد، دلبستگی ناایمن شکل می‌گیرد. این الگوها ناخودآگاه در بزرگسالی فعال می‌شوند و بر انتخاب شریک عاطفی، نحوه برقراری ارتباط و واکنش ما به مشکلات تأثیر می‌گذارند. شناخت دلبستگی ناایمن اولین گام برای رهایی از الگوهای ناکارآمد است.
نشانه‌های دلبستگی ناایمن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دلبستگی اضطرابی و دلبستگی اجتنابی. هر دو نوع در تلاش برای رسیدن به نیازهای اساسی‌شان به شیوه‌هایی ناکارآمد عمل می‌کنند.
شناخت این نشانه‌ها اولین قدم است، اما برای تغییر الگوهای رفتاری به کمک تخصصی نیاز دارید. درمان دلبستگی ناایمن یک فرایند زمان‌بر است که با کمک یک تراپیست خوب امکان‌پذیر می‌شود.
در اینجا دو مثال از مراجعان خودم را برای شما می‌آورم تا درک بهتری از چگونگی بروز دلبستگی ناایمن در زندگی واقعی داشته باشید.
مثال اول: وابستگی اضطرابی سارا و علی سارا (۳۲ ساله) و علی (۳۴ ساله) برای مشاوره مراجعه کردند. سارا از اینکه علی به پیام‌هایش دیر پاسخ می‌دهد، بسیار ناراحت و مضطرب بود. او مدام گوشی علی را چک می‌کرد و اگر علی بدون او به یک مهمانی می‌رفت، احساس می‌کرد رها شده است. او می‌گفت: “احساس می‌کنم اگه من نباشم، علی من رو فراموش می‌کنه.” علی نیز از این وابستگی خسته شده بود و به مرور زمان از سارا فاصله می‌گرفت. در طول جلسات، متوجه شدیم که سارا در کودکی مادر بی‌ثباتی داشته که گاهی او را به شدت دوست داشته و گاهی نادیده‌اش می‌گرفته است. این تجربه باعث شکل‌گیری دلبستگی ناایمن اضطرابی در سارا شده بود و او مدام نگران از دست دادن عشق علی بود.
مثال دوم: اجتناب از صمیمیت حمید و مریم حمید (۳۸ ساله) و مریم (۳۶ ساله) با مشکل عدم صمیمیت به من مراجعه کردند. مریم احساس تنهایی می‌کرد و می‌گفت حمید در مورد احساساتش حرف نمی‌زند و هنگام بحث‌ها، از نظر عاطفی عقب‌نشینی می‌کند. حمید می‌گفت: “مریم زیادی حساسه. من نمی‌خوام در مورد مسائل بی‌اهمیت بحث کنم.” در ادامه جلسات مشخص شد که حمید در کودکی یاد گرفته است که ابراز احساسات ضعف است. او پدر و مادری داشته که مشکلاتشان را با سکوت و نادیده گرفتن حل می‌کردند. این تجربه باعث شکل‌گیری دلبستگی ناایمن اجتنابی در او شده بود. حمید از نزدیکی عاطفی فرار می‌کرد، زیرا آن را تهدیدی برای استقلال و هویت خود می‌دانست.
دلبستگی ناایمن، که ریشه در دوران کودکی دارد، به دو نوع اضطرابی و اجتنابی تقسیم می‌شود و بر روابط بزرگسالی ما تأثیر می‌گذارد. نشانه‌هایی مانند ترس از رها شدن، نیاز به تأیید دائمی، حسادت شدید، اجتناب از صمیمیت و بزرگنمایی عیوب شریک زندگی، همگی از علائم این الگو هستند. شناخت این الگوها اولین قدم برای رهایی از آن‌هاست. با کمک یک زوج درمانگر، تمرین خودآگاهی و در صورت نیاز، مراجعه به تراپیست خوب در اصفهان می‌توان بر این الگوها غلبه کرد و به یک رابطه سالم و پایدار دست یافت.
به‌عنوان یک روانشناس و متخصص زوج‌درمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوج‌ها متعهد هستم. با ترکیب دانش روان‌شناسی و مهارت‌های ارتباطی، به افراد کمک می‌کنم تا چالش‌های خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادل‌تر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارت‌هایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
