به عنوان یک زوج‌درمانگر، در طول سال‌ها با زوج‌های زیادی کار کرده‌ام و بارها شاهد این بوده‌ام که چقدر تشخیص عشق واقعی از احساسات زودگذر مانند شیفتگی یا وابستگی دشوار است. برای مراجعینم همیشه توضیح می‌دهم که عشق یک احساس صرف نیست، بلکه مجموعه‌ای از تعهدها و رفتارهایی است که در طول زمان رشد می‌کند و به ثمر می‌نشیند. در این مقاله، قصد دارم با مثال‌های بالینی، به شما نشانه‌های کلیدی عشق واقعی را توضیح دهم.
۱. همدلی و درک متقابل در برابر تصاحب و کنترل: داستان مریم و علی
مریم و علی به ظاهر زوجی عاشق بودند. علی در ابتدا، با محبت‌های زیاد و توجه وسواس‌گونه‌اش، مریم را شیفته خود کرد. اما به مرور زمان، این توجه به کنترل تبدیل شد؛ علی مدام می‌خواست بداند مریم کجاست و با چه کسی صحبت می‌کند. این رفتار، نه عشق، بلکه ترس از دست دادن بود. در مقابل، یک زوج موفق در درمان ما، سارا و رضا، به همدلی عمیق رسیدند. رضا به شغل سارا علاقه‌ای نداشت، اما می‌دانست که سارا برای رشد شغلی‌اش به حمایت او نیاز دارد. رضا با وجود اینکه باید آخر هفته‌ها به تنهایی برای خودش برنامه‌ریزی می‌کرد، سارا را تشویق می‌کرد تا در کنفرانس‌هایش شرکت کند. این گذشت از خواسته‌های شخصی برای رشد شریک، نشانه عشق واقعی بود.
۲. پذیرش بی‌قید و شرط در برابر تلاش برای تغییر طرف مقابل: داستان نگین و سامان
نگین همیشه از سامان انتقاد می‌کرد و می‌گفت «اگر کمی اجتماعی‌تر بودی، دوستان بیشتری پیدا می‌کردی.» نگین مدام در تلاش بود تا سامان را به فردی برونگرا تبدیل کند، در حالی که سامان یک فرد درونگرا بود و از تنهایی لذت می‌برد. این رابطه هیچ‌گاه به آرامش نرسید، زیرا نگین به جای پذیرش شریکش، ایده‌آل ذهنی‌اش را از او طلب می‌کرد. در عشق واقعی، شما شریک زندگی‌تان را همان‌گونه که هست می‌پذیرید. البته این به معنی چشم‌پوشی از رفتارهای مخرب نیست، اما شما تلاش نمی‌کنید او را به فرد دیگری تبدیل کنید.
۳. رشد مشترک در برابر رکود: داستان فرناز و آرش
فرناز و آرش با وجود تفاوت‌های شخصیتی، همواره یکدیگر را به چالش می‌کشیدند و از هم حمایت می‌کردند. وقتی آرش تصمیم گرفت در رشته مورد علاقه‌اش ادامه تحصیل دهد، فرناز با وجود سختی‌های مالی از او حمایت کرد. آن‌ها با هم کتاب می‌خواندند، در کلاس‌های ورزشی مشترک شرکت می‌کردند و به هم کمک می‌کردند تا به اهداف شخصی‌شان برسند. رابطه آن‌ها مانند یک باغ بود که هر دو در آن سرمایه‌گذاری می‌کردند و هر روز زیباتر می‌شد. این رشد مشترک، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های عشق واقعی است.
برای تشخیص عشق واقعی، باید از سطح احساسات زودگذر فراتر رفت و به زیربنای رابطه توجه کرد. این پنج سؤال کلیدی، ابزاری قدرتمند برای تأمل درونی و ارزیابی سلامت یک رابطه هستند. به عنوان یک زوج‌درمانگر، به مراجعینم توصیه می‌کنم که این سؤالات را نه تنها از خود، بلکه از رابطه و شریک زندگی‌شان نیز بپرسند تا به درکی عمیق‌تر برسند.
۱. آیا در این رابطه، احساس امنیت و آرامش می‌کنم؟
امنیت عاطفی، ستون فقرات هر رابطه سالمی است. این امنیت به این معنا نیست که هیچ‌گاه با هم اختلاف‌نظر نخواهید داشت، بلکه به این معنی است که حتی در اوج عصبانیت و ناراحتی، مطمئن هستید که شریکتان شما را رها نمی‌کند. در یک رابطه مبتنی بر عشق واقعی، شما از ابراز احساسات، ترس‌ها و ضعف‌های خود نمی‌ترسید، زیرا می‌دانید که قضاوت نمی‌شوید و حمایت می‌شوید. اگر در رابطه‌ای هستید که مدام نگران از دست دادن شریکتان هستید یا از واکنش او به صحبت‌هایتان می‌ترسید، این نشانه یک رابطه سالم نیست.
۲. آیا به راحتی می‌توانیم در مورد مشکلات صحبت کنیم؟
تمام روابط با چالش‌هایی روبرو می‌شوند. تفاوت یک رابطه سالم با یک رابطه ناسالم، در نحوه مواجهه با این چالش‌هاست. در عشق واقعی، دو طرف از گفتگو در مورد مسائل دشوار فرار نمی‌کنند. آن‌ها به جای سرزنش و انتقاد، به دنبال راه‌حل هستند. این گفتگوها فرصتی برای رشد و نزدیک‌تر شدن به یکدیگر است. اگر احساس می‌کنید که برای جلوگیری از دعوا باید سکوت کنید یا مشکلات را نادیده بگیرید، این یک هشدار جدی است.
۳. آیا به رشد و استقلال فردی یکدیگر احترام می‌گذاریم؟
یک رابطه سالم نباید به معنای از دست دادن هویت فردی باشد. در عشق واقعی، شما به شریک زندگی‌تان فضایی برای رشد، دنبال کردن علایق شخصی و گذراندن وقت با دوستانش می‌دهید. شما نه تنها از اهداف او حمایت می‌کنید، بلکه او را به تبدیل شدن به بهترین نسخه از خودش تشویق می‌کنید. یک روانشناس خوب در اصفهان یا هر جای دیگر به شما می‌آموزد که وابستگی و عدم استقلال، ریشه‌های اصلی نارضایتی در روابط هستند.
۴. آیا به او اعتماد کامل دارم؟
اعتماد، سنگ‌بنای هر رابطه‌ای است. اعتماد به این معناست که شما مطمئن هستید که شریکتان دروغ نمی‌گوید، خیانت نمی‌کند و همواره خیر و صلاح شما را می‌خواهد. اعتماد به سختی به دست می‌آید و به راحتی از دست می‌رود. اگر در یک رابطه، مدام به صداقت شریکتان شک دارید یا احساس می‌کنید که نیاز به کنترل و چک کردن او دارید، این رابطه بر پایه اعتماد بنا نشده است. عشق واقعی بدون اعتماد، امکان‌پذیر نیست.
۵. آیا با وجود گذشت زمان، هنوز از کنار او بودن لذت می‌برم؟
هیجانات اولیه، مانند طوفانی کوتاه و شدید، در نهایت فروکش می‌کنند. شیفتگی یک احساس پرشور و اغلب غیرواقعی است که با گذشت زمان محو می‌شود. اما عشق واقعی، پس از فروکش کردن هیجانات اولیه، تبدیل به یک حس آرامش‌بخش، عمیق و پایدار می‌شود. این عشق به شما اجازه می‌دهد که در کنار شریکتان احساس راحتی کنید، از بودن با او لذت ببرید و همچنان پس از سال‌ها، از گفتگو با او سیر نشوید. اگر حتی پس از یک دوره طولانی، از گذراندن زمان در کنار شریکتان لذت می‌برید، این نشانه یک رابطه پایدار و بر پایه عشق واقعی است.
گاهی اوقات، الگوهای دلبستگی و تجربیات گذشته ما، تشخیص عشق واقعی را دشوار می‌کنند. در این شرایط، کمک گرفتن از یک زوج‌درمانگر یا روانشناس خوب می‌تواند بسیار راهگشا باشد. یک متخصص، به شما کمک می‌کند تا:
به‌عنوان یک روانشناس و متخصص زوج‌درمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوج‌ها متعهد هستم. با ترکیب دانش روان‌شناسی و مهارت‌های ارتباطی، به افراد کمک می‌کنم تا چالش‌های خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادل‌تر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارت‌هایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
