احساس ترس از دست دادن رابطه، یکی از رایجترین نگرانیهایی است که بسیاری از زوجها حتی پس از سالها زندگی مشترک تجربه میکنند. این ترس میتواند پنهان باشد؛ در قالب وابستگی زیاد، شک، کنترلگری یا حتی سکوتهای طولانیمدت خود را نشان دهد.
از دیدگاه رویکرد درمان هیجانمدار (EFT)، این احساس ناشی از نیاز بنیادین انسان به امنیت عاطفی است. وقتی یکی از زوجین از طرد شدن یا از دست دادن عشق میترسد، ناخودآگاه رفتاری بروز میدهد که همان رابطه را تهدید میکند. در این مقاله، با نگاهی علمی و کاربردی به بررسی منشأ، نشانهها و راهکارهای غلبه بر ترس از پایان رابطه میپردازیم.
ترس از جدایی، معمولاً در بستر تجربههای اولیه زندگی شکل میگیرد. افرادی که در کودکی احساس ناامنی، طرد یا بیثباتی عاطفی داشتهاند، در بزرگسالی نیز بیش از دیگران درگیر اضطراب از دست دادن میشوند.
روانشناسان معتقدند این نوع ترس با سبک دلبستگی افراد مرتبط است. مثلاً در سبک دلبستگی اضطرابی، فرد دائماً نگران است که مبادا طرف مقابلش عشقش را از دست بدهد یا از او فاصله بگیرد. در مقابل، در سبک اجتنابی، فرد از صمیمیت میگریزد تا مبادا آسیب ببیند.
در جلسات EFT، زوج درمانگر با شناسایی این الگوهای هیجانی پنهان به زوجها کمک میکند تا ریشههای ترس خود را درک و بازسازی کنند.
ترس همیشه آشکار نیست. گاهی در رفتارهایی روزمره پنهان میشود که در ظاهر طبیعیاند اما در باطن نشانهی ناامنی عاطفی هستند.
برخی از نشانههای رایج عبارتند از:
این رفتارها اگر درمان نشوند، به مرور باعث کاهش صمیمیت و افزایش فاصله عاطفی میشوند.
در بسیاری از زوجها، ترس از دست دادن رابطه، باعث رفتارهای دفاعی میشود. یکی ممکن است با چسبندگی و نیاز بیش از حد، دیگری را خسته کند. دیگری ممکن است از ترس آسیب، فاصله بگیرد. این چرخهی ناخواسته، احساس ناامنی را در هر دو طرف تقویت میکند.
در درمان EFT، تراپیست خوب در اصفهان به زوجین کمک میکند تا این چرخه را بشناسند و احساسات پشت رفتارها را آشکار کنند. وقتی زوجین به جای واکنش، احساس واقعی خود را بیان میکنند، به تدریج ترس جای خود را به اعتماد میدهد.
در رویکرد EFT، هدف اصلی ایجاد پیوندی ایمن است. در جلسات درمان، زوج درمانگر به زوجها آموزش میدهد که چگونه هیجانهای خود (مثل ترس) را بدون قضاوت بیان کنند و از طرف مقابل پاسخ هیجانی درستی دریافت کنند.
سه مرحله اصلی در درمان EFT برای مدیریت ترس عبارتند از:
این فرآیند، احساس امنیت را بازمیگرداند و رابطه را از حالت دفاعی خارج میکند.
اگر میخواهید از چرخهی ترس خارج شوید، این توصیهها را به کار ببندید:
همدلی، پادزهر اصلی ترس در روابط است. وقتی همسر شما احساس کند شنیده و درک میشود، اضطرابش کاهش مییابد. گوش دادن فعال، نگاه بدون قضاوت و تماس فیزیکی (مثل در آغوش گرفتن) پیام ایمنی میفرستد.
در رویکرد EFT، همدلی نهتنها مهارت بلکه تجربهای هیجانی است که امنیت عمیق عاطفی میآفریند.
این مقاله توضیح میدهد که ترس از پایان رابطه چگونه میتواند ناخواسته باعث دوری، شک و بیاعتمادی میان زوجها شود. در رویکرد EFT، با کمک یک زوج درمانگر، افراد میآموزند هیجانهای خود را شناسایی کرده و به جای واکنشهای دفاعی، به هم پاسخ هیجانی سالم بدهند. نتیجه، بازسازی اعتماد، کاهش ترس و بازگشت صمیمیت در رابطه است.
ترس از پایان رابطه، اگر مدیریت نشود، میتواند همان رابطهای را که میخواهیم حفظ کنیم از بین ببرد. اما شناخت ریشهها و پاسخدهی هیجانی صحیح، کلید عبور از این چرخه است.
درمان هیجانمدار (EFT) با کمک یک زوج درمانگر یا روانشناس خوب به زوجها میآموزد که چگونه ترس را به فرصتی برای صمیمیت تبدیل کنند. وقتی احساس امنیت در رابطه شکل بگیرد، عشق دیگر از جنس اضطراب نخواهد بود؛ بلکه از جنس حضور، اعتماد و آرامش خواهد شد.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
