خستگی روحی حالتی است که در آن فرد احساس می‌کند انرژی ذهنی، انگیزه و توان روانی‌اش کاهش یافته است؛ بدون آنکه الزاماً فعالیت فیزیکی زیادی انجام داده باشد. این نوع خستگی معمولاً نتیجه‌ی فشارهای طولانی‌مدت، تعارض‌های درونی حل‌نشده، سبک زندگی پرتنش، انتظارات زیاد از خود، یا مشکلات حل‌نشده در روابط عاطفی است. بسیاری از مراجعان در جلسات یک زوج درمانگر می‌گویند: «احساس می‌کنم همیشه خسته‌ام، حتی وقتی استراحت می‌کنم». این جمله دقیقاً نشان‌دهنده‌ی خستگی روحی است؛ خستگی‌ای که از ذهن سرچشمه می‌گیرد، نه بدن.
یکی از ویژگی‌های مهم خستگی روحی این است که ظاهراً «بی‌دلیل» به‌نظر می‌رسد؛ اما ریشه‌های عمیقی در روان دارد. نشانه‌های رایج عبارت‌اند از:
این نوع خستگی در روابط نیز دیده می‌شود؛ جایی که افراد توان کافی برای حضور عاطفی ندارند. در رویکرد EFT، تراپیست معمولاً به مراجع کمک می‌کند تا نیازهای هیجانی پنهان‌شده کشف و بیان شوند؛ نیازهایی که اغلب باعث خستگی روحیچ می‌شوند.
وقتی انسان هیجاناتش را سرکوب می‌کند، ذهن مجبور می‌شود دائماً آنها را مدیریت و کنترل کند. این حالت مثل اجرای چندین برنامه سنگین روی یک کامپیوتر است؛ به مرور باعث خستگی روحی می‌شود.
افرادی که در روابط دچار ناایمنی دلبستگی هستند، معمولاً تجربه مداوم اضطراب یا اجتناب دارند. این وضعیت ذهن را در حالت آماده‌باش نگه می‌دارد و در نتیجه فرسودگی روانی ایجاد می‌کند. یک زوج درمانگر EFT در این مواقع به افراد کمک می‌کند چرخه‌های منفی ارتباطی را شناسایی کنند.
کمال‌گرایی و مقایسه اجتماعی باعث می‌شود فرد دائماً احساس کند «کافی نیست». همین تلاش برای رضایت دیگران یا اجرای نقش‌های مختلف می‌تواند منبع مهم خستگی روحی باشد.
انجام نقش‌های مختلف (فرزند، همسر، والد، کارمند، دوست و …) همگی انرژی روانی مصرف می‌کنند. افراد زیادی نزد یک روانشناس خوب این تجربه را بیان می‌کنند.
ذهن و جسم از هم جدا نیستند؛ بنابراین خستگی روحی می‌تواند خود را در قالب نشانه‌های جسمی نشان دهد:
این علائم جسمانی اغلب بدون علت پزشکی مشخص هستند و پس از بررسی‌ها مشخص می‌شود ریشه اصلی، خستگی روحی است.
در رویکرد EFT، فرض اصلی این است که انسان‌ها برای سلامت روانی نیازمند اتصال عاطفی ایمن هستند. وقتی این ارتباط مختل می‌شود، احساس تنهایی، غم پنهان و بی‌ارزشی به‌وجود می‌آید؛ همه این‌ها انرژی ذهنی را تحلیل می‌برند و باعث خستگی روحی می‌شوند.
بسیاری از کسانی که برای مشاوره نزد یک تراپیست خوب در اصفهان یا سایر شهرها مراجعه می‌کنند، پس از اصلاح رابطه، کاهش قابل توجه خستگی روحی را تجربه می‌کنند.
استراحت تنها خوابیدن نیست؛ گاهی خاموش‌کردن سروصدای ذهن لازم است. با تمریناتی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا نوشتن احساسات، ذهن از «حالت دفاعی» خارج می‌شود.
کم‌کردن حضور در شبکه‌های اجتماعی، کاهش اخبار منفی و دورشدن از روابط پرتنش به کاهش خستگی روحی کمک می‌کند.
نه گفتن مهارتی ضروری است. افراد زیادی به دلیل نداشتن مرزبندی، بخش بزرگی از انرژی روحی خود را از دست می‌دهند.
در EFT این نیازها بسیار مهم‌اند. نادیده‌گرفتن آنها یکی از عوامل اصلی خستگی روحی است.
گاهی خستگی روحی به مرحله‌ای می‌رسد که فرد به تنهایی قادر به مدیریت آن نیست. در چنین شرایطی مراجعه به یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان می‌تواند نقطه آغاز درمان باشد.
افکار منفی، خودسرزنشی، و گفت‌وگوی درونی آشفته ذهن را در چرخه‌ای قرار می‌دهد که مدام انرژی روانی را تخلیه می‌کند. خروج از این چرخه نیازمند آگاهی، تمرین ذهن‌آگاهی و در بسیاری از موارد، همراهی درمانگر است.
خستگی روحی حالتی از فرسودگی عمیق ذهنی است که اغلب ناشی از فشارهای هیجانی، روابط آسیب‌دیده، تعارض‌های درونی و سبک زندگی پرتنش است. این نوع خستگی روی تمرکز، انگیزه، جسم و روابط اثر می‌گذارد و معمولاً ریشه در نیازهای هیجانی بیان‌نشده دارد. رویکرد EFT با اصلاح چرخه‌های ارتباطی و ایجاد امنیت عاطفی می‌تواند نقش مهمی در کاهش خستگی روحی داشته باشد. با استراحت ذهنی، مرزبندی سالم، کاهش ورودی‌های هیجانی و مراجعه به یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان، می‌توان انرژی روانی را بازیابی و از چرخه فرسودگی خارج شد.
به‌عنوان یک روانشناس و متخصص زوج‌درمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوج‌ها متعهد هستم. با ترکیب دانش روان‌شناسی و مهارت‌های ارتباطی، به افراد کمک می‌کنم تا چالش‌های خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادل‌تر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارت‌هایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
