وقتی موفقیت تبدیل به تهدید میشود
برای بسیاری از زوجها، موفقیت یکی از طرفین میتواند منبع افتخار باشد؛ اما در بعضی روابط، همین موفقیت به احساس تهدید تبدیل میشود و طرف مقابل را وارد چرخهای از خودکمبینی، فاصلهگیری یا حتی حسادت پنهان میکند. این تجربه نه نشانه بیعلاقگی است و نه ضعف اخلاقی؛ بلکه معمولاً نشانه نیاز عمیق به امنیت و دیدهشدن است. زوج درمانگر در روش EFT دقیقاً به همین لایههای زیرین میپردازد: لایههایی که پشت رفتارها پنهان میمانند.
تهدید در رابطه چیست و چگونه شکل میگیرد؟
در EFT، واژه تهدید تنها به معنای خطر واقعی نیست؛ بلکه هر تجربهای که باعث شود فرد احساس کند «جایگاه من در رابطه به خطر افتاده» تهدید محسوب میشود. این تهدید میتواند واقعی یا کاملاً ذهنی باشد.
رایجترین منابع احساس تهدید در روابط شامل:
- ترس از اینکه موفقیت شریک زندگی باعث بینیازی او شود
- نگرانی از مقایسه شدن با دیگران
- باورهای قدیمی درباره «ارزشمندی»
- آسیبهای دوران کودکی، مخصوصاً مربوط به بیتوجهی والدین
- ناامنی در نقشهای زنانگی یا مردانگی
- ترس از دست دادن کنترل عاطفی در رابطه
برخی افراد حتی متوجه نمیشوند که تهدید درونیشان از کجا آمده است؛ اما بدن و رفتارشان نشان میدهد که یک فشار هیجانی زیرپوستی در حال شکلگیری است.
وقتی رشد یکی، رشد دیگری را تهدید میکند
چرا موفقیت شریک زندگی، ریشه حسادت میشود؟
این بخش یکی از کلیدیترین بخشهای مقاله است زیرا دقیقاً نقطهای است که بسیاری از زوجها نمیتوانند درباره آن صحبت کنند. وقتی یکی از زوجین پیشرفت مالی، شغلی یا اجتماعی دارد، طرف مقابل ممکن است با خود بگوید:
- «اگر بهتر از من شود، آیا هنوز مرا میخواهد؟»
- «نکند دیگر به من نیاز نداشته باشد؟»
- «من از او عقب افتادم.»
- «من به اندازه کافی خوب نیستم.»
این افکار، فرد را وارد یک حالت تهدید دائمی میکند؛ حالتی که باعث میشود حتی رفتارهای مثبت شریک زندگی، نشانه خطر تعبیر شوند. روانشناس خوب در این مواقع به فرد کمک میکند که ریشه این ترسها را پیدا کند و از حالت دفاعی بیرون بیاید.
تهدید پنهان و چرخه منفی در روابط
وقتی تهدید فعال میشود، اغلب زوجها وارد یک چرخه منفی میشوند:
چرخه رایج تهدید و دفاع شامل:
- موفقیت → فعال شدن ترس پنهان
- ترس → مقایسهگری و حسادت
- حسادت → انتقاد یا فاصلهگیری
- انتقاد → دفاع یا بیاعتنایی
- دفاع → تهدید بیشتر
این چرخه به مرور باعث سردی، جدایی عاطفی و دلخوریهای تلنبار شده میشود. تراپیست خوب در اصفهان معمولاً برای شکستن این چرخه ابتدا احساسات اصلی را آشکار میکند، نه رفتارهای سطحی را.
چرا گفتن «من خوشحال نیستم» کار سادهای نیست؟
بسیاری از افراد نمیپذیرند که در رابطه احساس تهدید میکنند؛ زیرا فکر میکنند نشانه ضعف یا حسادت ناسالم است. اما واقعیت این است که پذیرش آسیبپذیری از اصلیترین مهارتهای دلبستگی ایمن است.
دلایل سخت بودن اعتراف به احساس تهدید:
- ترس از قضاوت شدن
- ترس از اینکه «نیازمند» به نظر برسیم
- الگوهای خانوادگی که احساسات را بیارزش میدانستند
- نقشهای جنسیتی سنتی که آسیبپذیری را ممنوع میکنند
- تجربه طرد شدن در گذشته
EFT دقیقاً به همین لایهها میپردازد و کمک میکند که گفتوگو درباره تهدید از یک حمله شخصی به یک نیاز رابطهای تبدیل شود.
چگونه میتوان تهدید را به فرصت صمیمیت تبدیل کرد؟
راهکارهای عملی از نگاه EFT
۱) نامگذاری دقیق احساس تهدید
به جای گفتن «تو منو ناراحت میکنی»، بگویید:
«وقتی موفق میشی، احساس میکنم جا میمونم و این منو میترسونه.»
۲) ایجاد گفتوگوی امن
گفتوگوی امن یعنی مکالمهای بدون مقایسه، بدون سرزنش و بدون دفاع.
۳) ساختن نقشه هیجانی رابطه
زوج درمانگر در EFT به زوجها کمک میکند که چرخه تهدید خود را شناسایی کنند.
۴) تبدیل موفقیت فردی به پروژه مشترک
به جای اینکه موفقیت یک نفر باشد، تبدیل به موفقیت رابطه شود.
۵) کار روی ارزشمندی شخصی
گاهی تهدید ناشی از کمبود عزتنفس است. روانشناس خوب میتواند کمک کند فرد دوباره حس اتکای درونی پیدا کند.
نقش زوج درمانگر در کاهش تهدید و حسادت شغلی
یک تراپیست EFT کمک میکند زوجها:
- ریشههای عاطفی این حس را آشکار کنند
- چرخه منفی را متوقف کنند
- بهجای رقابت، همکاری را تجربه کنند
- حس امنیت، دیدهشدن و اهمیت متقابل را بازیابی کنند
- نقشهای شغلی و خانوادگی را دوباره تنظیم کنند
درواقع، زوج درمانگر نه روی حسادت کار میکند و نه روی رفتارهای سطحی؛ بلکه روی «طناب ارتباطی» کار میکند که بین دو نفر کشیده شده است.

جمعبندی
در بسیاری از روابط، موفقیت یکی از زوجین ناخواسته به احساس تهدید برای دیگری تبدیل میشود؛ احساسی که نه نشانه ضعف است و نه نشانه حسادت ناسالم، بلکه علامتی از نیاز عمیق به امنیت و دیدهشدن است. وقتی این حس پنهان فعال میشود، زوجها وارد چرخهای از مقایسه، دفاع، انتقاد و فاصلهگیری میشوند. EFT با آشکارسازی احساسات زیرین، ساختن گفتوگوهای امن و تقویت ارزشمندی شخصی کمک میکند زوجها موفقیت را به جای رقابت، یک پروژه مشترک ببینند. نقش زوج درمانگر، روانشناس خوب و تراپیست خوب در اصفهان در این فرآیند حمایت از زوجها برای بازگشت به امنیت و صمیمیت پایدار است.