در سالهایی که بهعنوان زوج درمانگر با زوجهای مختلف کار کردهام، بارها مشاهده کردهام که ریشه بسیاری از تعارضها نه در نبود عشق، بلکه در بیتوجهی به سلامت روان فردی بوده است. افراد گاهی آنقدر درگیر حفظ رابطه یا ایفای نقش همسر میشوند که فراموش میکنند خودشان نیز نیازمند مراقبت و توجه هستند. این غفلت به مرور باعث خستگی روانی، کاهش صمیمیت و حتی احساس بیگانگی در رابطه میشود. در این مقاله میخواهم از دیدگاه بالینی و تجربیات حرفهای، اهمیت سلامت روان فردی در روابط زوجی را بررسی کنم، نشانههای هشدار را توضیح دهم و راهکارهایی عملی برای ایجاد تعادل میان «من» و «ما» ارائه کنم.
رابطه سالم، ترکیبی از دو فرد سالم است. وقتی یکی از دو نفر دچار فرسودگی هیجانی یا بیتوجهی به نیازهای درونی خود شود، دیر یا زود رابطه هم تحت تأثیر قرار میگیرد. سلامت روان فردی یعنی توانایی شناخت و مدیریت احساسات، افکار و نیازهای شخصی. این ستون پنهان رابطه، فواید بسیاری دارد:
به بیان ساده، اگر من از درون متعادل نباشم، نمیتوانم شریک عاطفی خوبی باشم.
بارها مراجعانی داشتهام که میگفتند «دیگر انرژی برای ادامه رابطه ندارم». این خستگی اغلب ناشی از بیتوجهی به نیازهای فردی و صرف تمام انرژی برای دیگری است.
سلامت روان فردی یعنی استقلال در کنار صمیمیت. وقتی یکی از زوجین همه نیازهای عاطفی خود را فقط از همسر انتظار دارد، رابطه دچار فشار میشود.
وقتی اختلافهای کوچک بارها تکرار میشوند و پاسخی پیدا نمیکنند، معمولاً یکی از دلایل، نادیده گرفتن نیازهای شخصی یا فشارهای روانی حلنشده است.
بیانگیزگی، نگرانی مداوم یا غمگینی شدید فقط مشکلات فردی نیستند؛ این احساسات مثل موج به رابطه هم منتقل میشوند و باید جدی گرفته شوند.
درمان هیجانمدار (EFT) یکی از مؤثرترین رویکردها در زوجدرمانی است. تجربه من نشان داده که این روش به زوجها کمک میکند میان «نیازهای فردی» و «پیوند زوجی» تعادل ایجاد کنند.
یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان در جلسات EFT:
۱. زمان اختصاصی برای خود
داشتن زمانی برای مطالعه، ورزش یا حتی تنهایی آرام، نهتنها خودخواهی نیست بلکه سرمایهگذاری برای رابطه است.
۲. گفتگوی باز با شریک زندگی
بیان نیازهای روانی بدون مقایسه یا سرزنش، به ایجاد درک متقابل کمک میکند.
این نشانهها زنگ خطرهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
بارها در جلسات دیدهام که زوجها فکر میکنند مشکلاتشان فقط «زوجی» است، اما بررسی دقیق نشان میدهد یکی یا هر دو نفر از نظر فردی به حمایت نیاز دارند. در چنین مواقعی، یک تراپیست خوب در اصفهان با استفاده از EFT میتواند:
«سارا» زنی بود که همیشه خود را وقف خانواده کرده بود. او احساس میکرد اگر به خودش توجه کند، خودخواه است. نتیجه این شد که دچار افسردگی پنهان شد و رابطهاش با همسرش سرد گردید. در جلسات EFT یاد گرفت زمانی برای خودش داشته باشد و همین تغییر کوچک انرژی جدیدی به رابطهشان بخشید.
«حمید» همه نیازهای هیجانی خود را از همسرش میخواست. وقتی همسرش نمیتوانست پاسخگو باشد، دچار خشم میشد. در جلسات زوجدرمانی به او کمک کردم منابع دیگری برای حمایت هیجانی پیدا کند و همزمان استقلال عاطفیاش را تقویت کند. این تغییر، تنشهای زناشوییشان را به میزان زیادی کاهش داد.
زوجی مراجعه کردند که بر سر مسائل کوچک بارها دعوا میکردند. بررسی نشان داد مرد خانواده تحت فشار کاری شدیدی بود اما هیچوقت فرصتی برای استراحت یا تخلیه هیجانی نداشت. وقتی یاد گرفت مراقبت از خودش را جدی بگیرد، شدت تعارضها کاهش یافت و رابطه به آرامش بیشتری رسید.
تجربه بالینی بارها به من نشان داده که رابطهای موفق، بدون توجه به سلامت روان فردی امکانپذیر نیست. همانطور که برای سلامت جسمی ورزش و تغذیه لازم است، برای سلامت روان نیز خودمراقبتی، گفتگو و در صورت نیاز درمان حرفهای ضروری است.
سلامت روان فردی ضامن صمیمیت و پایداری روابط است. وقتی هر فرد نیازهای شخصی خود را بشناسد و برای آنها ارزش قائل شود، رابطه نیز عمیقتر و آرامتر خواهد بود. درمان هیجانمدار (EFT) و همراهی یک زوج درمانگر یا روانشناس خوب میتواند مسیر تعادل میان فردیت و زندگی مشترک را هموار کند. رابطهای سالم، رابطهای است که در آن هم «من» و هم «ما» رشد میکنیم.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
