در دنیای امروز که رسانههای اجتماعی پر از نمایش «رابطههای کامل» است، بسیاری از افراد ناخودآگاه وارد چرخهی مقایسه میشوند. آنها رابطهی خود را با دیگران میسنجند — چه در فضای مجازی و چه در دنیای واقعی — و به تدریج احساس میکنند رابطهشان کافی نیست. از دیدگاه رویکرد هیجانمدار (EFT)، مقایسه نه تنها نشانهی ضعف نیست، بلکه ریشه در احساس ناامنی و ترس از طرد شدن دارد. درک این احساسات، گام نخست برای ترمیم رابطه و بازسازی صمیمیت است.
مقایسه معمولاً از تجربههای اولیهی کودکی شکل میگیرد؛ زمانی که کودک برای جلب توجه یا عشق والدین، خود را با دیگران میسنجد. در بزرگسالی، این الگوی ذهنی به روابط عاطفی منتقل میشود. فردی که مدام درگیر مقایسه است، در واقع به دنبال تأیید است، نه برتری. در رویکرد EFT، زوج درمانگر با کاوش در احساسات زیرین — مانند شرم، ترس یا نیاز به دیده شدن — به فرد کمک میکند منبع اصلی مقایسه را شناسایی کند و آن را به نیاز واقعی برای ارتباط تبدیل نماید.
مقایسه مداوم انرژی ذهنی و هیجانی را از تمرکز بر «ما» به سمت «دیگران» میبرد. این یعنی، بهجای پرورش رابطه، ذهن درگیر رقابت میشود. در این وضعیت، حتی لحظههای زیبا نیز با احساس کمبود یا نارضایتی همراه است. از دیدگاه EFT، رشد عاطفی زمانی اتفاق میافتد که فرد احساس امنیت در رابطه را تجربه کند، نه زمانی که خود یا شریکش را در مسابقهای بیپایان با دیگران قرار دهد. مقایسه، رابطه را ویرانگرِ نامحسوس میکند؛ چون تمرکز را از ارتباط واقعی به سنجش ظاهری تغییر میدهد.
اگر میخواهید بدانید آیا مقایسه در رابطهتان وجود دارد یا نه، به نشانههای زیر توجه کنید:
اگر این نشانهها در رابطه شما دیده میشود، لازم است به جای سرزنش خود یا دیگری، با کمک تراپیست خوب در اصفهان به بررسی ریشههای هیجانی آن بپردازید.
در رویکرد هیجانمدار (EFT)، تمرکز بر کشف احساسات پنهان و نیازهای برآوردهنشده است. وقتی فرد یاد میگیرد احساس ناامنی یا ترس از طرد شدن خود را بشناسد، دیگر نیازی به مقایسه ندارد تا احساس ارزشمندی کند. EFT به زوجها میآموزد که:
در چنین فرآیندی، روانشناس خوب با ابزارهای علمی به زوجین کمک میکند تا از چرخه مقایسه بیرون بیایند و رابطهای اصیلتر بسازند.
برای تبدیل مقایسه به رشد شخصی، میتوانید این تمرینها را آغاز کنید:
در بسیاری از موارد، مقایسه نه از خودخواهی بلکه از ترس و ناامنی درونی سرچشمه میگیرد. فردی که خود را یا رابطهاش را مدام با دیگران میسنجد، در واقع از آسیبپذیری میترسد؛ از اینکه احساس کند کافی نیست یا دوستداشتنی بودنش مشروط است. EFT این رفتار را بهعنوان یک «مکانیسم دفاعی هیجانی» میشناسد؛ یعنی راهی ناآگاهانه برای محافظت از خود در برابر احساس درد. زوج درمانگر در فرآیند درمان کمک میکند تا فرد پشت رفتار مقایسهگر خود را ببیند و متوجه شود چه احساساتی (مثلاً شرم یا ترس از طرد) در عمق آن نهفته است. در این مرحله، آگاهی جای قضاوت را میگیرد و رابطه شروع به بازسازی میکند.
وقتی ذهنیت مقایسه کمکم کاهش مییابد، فضا برای ارتباط واقعی و محبتآمیز باز میشود. یکی از مهمترین آموزههای EFT این است که صمیمیت در «پذیرش تفاوتها» و «درک نیازهای عاطفی» شکل میگیرد، نه در رقابت. زوجهایی که یاد میگیرند تفاوت رابطهی خود را با دیگران بپذیرند، از تلاش برای رسیدن به یک «ایدهآل غیرواقعی» دست میکشند و در عوض، رشد شخصی و هیجانی را تجربه میکنند. در این مرحله، نقش یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان بسیار حیاتی است، چون میتواند مسیر بازسازی اعتماد و درک متقابل را هدایت کند تا هر دو نفر دوباره احساس امنیت، احترام و عشق را تجربه کنند.
مقایسه میتواند به تدریج ریشههای اعتماد و صمیمیت را خشک کند. اما اگر با آگاهی و پذیرش به آن نگاه کنیم، فرصتی است برای شناخت ترسها و نیازهای پنهان خودمان. EFT به ما میآموزد که به جای تمرکز بر دیگران، بر ارتباط زنده و واقعی با شریک زندگیمان تمرکز کنیم. مقایسه زمانی از بین میرود که احساس ارزشمندی از درون رابطه و از تجربهی «با هم بودن» شکل بگیرد، نه از تأیید دیگران.
این مقاله با نگاهی از رویکرد هیجانمدار (EFT) توضیح میدهد که چگونه مقایسه مداوم روابط را از درون تضعیف میکند. مقایسه نهتنها رشد نمیدهد، بلکه باعث ناامنی و فاصله هیجانی میشود. با کمک یک زوج درمانگر یا تراپیست خوب در اصفهان میتوان احساسات پنهان پشت مقایسه را شناخت و آن را به فرصتی برای صمیمیت، خودآگاهی و رشد رابطه تبدیل کرد.
بهعنوان یک روانشناس و متخصص زوجدرمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوجها متعهد هستم. با ترکیب دانش روانشناسی و مهارتهای ارتباطی، به افراد کمک میکنم تا چالشهای خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادلتر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارتهایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
