وقتی نزدیک شدن ترسناک میشود
صمیمیت، یکی از نیازهای بنیادین انسان است، اما برای بسیاری، همین نیاز منبع ترس و اضطراب میشود. ترس از صمیمیت باعث میشود افراد در روابط عاطفی دیواری نامرئی میان خود و شریک زندگیشان بسازند. در ظاهر همه چیز خوب پیش میرود، اما در لحظهای که رابطه نیاز به نزدیکی عاطفی دارد، عقبنشینی آغاز میشود. از نگاه درمان هیجانمدار (EFT)، این ترس ریشه در تجربههای هیجانی و الگوهای دلبستگی دارد؛ جایی که صمیمیت در گذشته با رنج یا ناامنی همراه بوده است.
💔 ترس از صمیمیت چیست و چرا رخ میدهد؟
ترس از صمیمیت به معنای ناتوانی در باز شدن هیجانی در مقابل دیگری است. فرد ممکن است در ظاهر مهربان، اجتماعی و حتی عاشق باشد، اما از آسیبپذیر شدن در برابر احساسات خود و دیگری واهمه دارد.
دلایل شایع این ترس شامل:
- تجربه طرد یا بیثباتی در روابط گذشته
- ترس از وابستگی و از دست دادن کنترل
- یادگیری الگوهای هیجانی بسته از خانواده (مثل والدین سرد یا انتقادی)
- آسیبهای کودکی مانند شرم یا بیاعتمادی
در این حالت، فرد میان دو میل متناقض گرفتار است: میل به نزدیکی و ترس از صمیمیت. نتیجه؟ رابطهای ناپایدار، پر از کشش و گریز.
🔍 نشانههای پنهان ترس از صمیمیت در رابطه
ترس از صمیمیت همیشه آشکار نیست. گاهی در قالب رفتارهایی ظاهراً منطقی پنهان میشود:
- تمایل به کنترل یا انتقاد بیش از حد از شریک عاطفی.
- تمرکز بر نقصهای رابطه بهجای لذت بردن از نزدیکی.
- اجتناب از گفتوگوهای عمیق یا احساسی.
- وابستگی شدید همراه با نگرانی از ترک شدن.
- احساس خفگی در رابطههای نزدیک.
این نشانهها نه از بیعلاقگی، بلکه از ترسِ درونی از دیدهشدن و آسیبپذیری ناشی میشود.
💬 ریشههای هیجانی ترس از صمیمیت در نگاه EFT
در رویکرد EFT (Emotionally Focused Therapy)، ترس از صمیمیت نوعی پاسخ هیجانی محافظتی است. ذهن ما یاد گرفته است که “نزدیک شدن = خطر”. این خطر ممکن است تجربهی خیانت، طرد یا قضاوت در گذشته باشد.
بنابراین، فرد با رفتارهایی مثل عقبنشینی، شوخی، یا منطقی کردن احساسات، سعی در حفظ امنیت خود دارد.
اما این محافظتِ ناخودآگاه، مانع ارتباط واقعی میشود. درمانگر EFT به زوجها کمک میکند تا این ترسها را شناسایی و دوباره معنای “امن بودن در رابطه” را تجربه کنند.
🧩 پنج راهکار برای مواجهه با ترس از صمیمیت
۱. آگاهی از الگوهای هیجانی شخصی
اولین گام، شناخت الگوهایی است که هنگام نزدیکی هیجانی فعال میشوند. آیا معمولاً عقبنشینی میکنید؟ عصبی میشوید؟ سکوت میکنید؟ آگاهی، مقدمهی تغییر است.
۲. تمرین آسیبپذیری در مقیاس کوچک
آسیبپذیری یعنی اجازه دادن به دیگری برای دیدن احساسات واقعی شما. شروع کنید با جملههایی مثل:
«وقتی نزدیک میشی، گاهی میترسم چون تجربهی طرد شدن دارم.»
بیان احساسات بدون سرزنش، راه باز شدن درهای صمیمیت است.
۳. تمایز بین خطر واقعی و ترس قدیمی
ذهن گاهی تهدیدهای گذشته را به روابط امروز تعمیم میدهد. تمرین کنید بپرسید:
«آیا واقعاً اینجا امن نیست، یا فقط ترس قدیمی من فعال شده؟»
۴. تمرکز بر لحظات امن
صمیمیت از تکرار لحظات کوچکِ اعتماد ساخته میشود. در EFT این لحظات «reconnecting moments» نام دارند. لحظاتی که احساس میکنید درک میشوید را در ذهن نگه دارید و تقویت کنید.
۵. گفتوگوی هیجانی با همسر یا تراپیست
از شریک خود بخواهید درباره ترس از صمیمیت با شما صحبت کند، بدون قضاوت. اگر این کار دشوار است، حضور یک زوج درمانگر یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند فضای امنی برای این گفتوگو فراهم کند.
🧠 نقش درمانگر در کاهش ترس از صمیمیت
درمانگر EFT نهتنها بر رفتارهای سطحی تمرکز نمیکند، بلکه هیجانات اصلی زیر آن را شناسایی میکند. در جلسات درمانی، هر فرد یاد میگیرد احساسات خود را به جای پنهان کردن، به شکل سازنده ابراز کند.
روانشناس خوب در اصفهان میتواند به شما کمک کند تا الگوهای هیجانی که از دوران کودکی شکل گرفتهاند را بازنویسی کرده و معنای جدیدی از نزدیکی را تجربه کنید؛ جایی که صمیمیت نه خطر، بلکه پناه است.
🌿 تمرینهای عملی برای غلبه بر ترس از صمیمیت
- هر روز ۵ دقیقه با شریک خود درباره احساساتتان صحبت کنید، نه اتفاقات روزمره.
- از جملات «من احساس میکنم…» به جای «تو همیشه…» استفاده کنید.
- وقتی میل به فاصله گرفتن دارید، مکث کنید و چند نفس عمیق بکشید.
- در موقعیتهای تنشزا، احساس واقعی خود (ترس، اندوه، نیاز به آرامش) را با صدای بلند بگویید.
- خود را بابت داشتن این ترس سرزنش نکنید — این بخشی از مسیر رشد عاطفی است.
خلاصه یکپاراگرافی مقاله:
ترس از صمیمیت یکی از رایجترین موانع روابط عاطفی است و معمولاً از تجربیات ناامن گذشته ریشه میگیرد. با شناخت الگوهای هیجانی، تمرین آسیبپذیری و گفتوگوی امن، میتوان از این ترس عبور کرد. رویکرد EFT و کمک یک روانشناس یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند به زوجها کمک کند تا صمیمیت را نه تهدید، بلکه تجربهای از امنیت و عشق دوباره بدانند.

💞 جمعبندی: صمیمیت ترسناک است، چون واقعی است
در واقع، ترس از صمیمیت بهمعنای ضعف نیست، بلکه نشانهی اهمیت رابطه برای ماست. هرچه رابطه برایمان باارزشتر باشد، احتمال ترس از آسیب بیشتر میشود. اما صمیمیت واقعی زمانی شکل میگیرد که با وجود این ترس، باز هم انتخاب کنیم «در دسترس هیجانی» باشیم.
درمان هیجانمدار (EFT) و همراهی یک روانشناس یا تراپیست خوب در اصفهان میتواند به شما کمک کند تا این ترس را به پلی برای رشد و نزدیکی بیشتر تبدیل کنید.