سکوت در یک رابطه عاطفی گاهی پرمعناتر از هزاران کلمه است. سکوتی که نه از سر آرامش، بلکه از سر ناامیدی، ترس یا خشم است، می‌تواند مانند دیواری نامرئی بین دو نفر فاصله بیندازد. به عنوان یک زوج‌درمانگر، بارها مشاهده کرده‌ام که چگونه ناتوانی در بیان نیازهای عاطفی، روابط را به سمت سردی و از هم گسیختگی سوق می‌دهد. در این مقاله، قصد داریم به بررسی ریشه‌های این سکوت و ارائه راهکارهای عملی برای قفل‌گشایی از آن بپردازیم تا بتوانید با شفافیت، عشق و صمیمیت را به رابطه خود بازگردانید. نیاز عاطفی
پشت هر سکوت، مجموعه‌ای از احساسات و دلایل پنهان وجود دارد. شناخت این دلایل اولین گام برای ایجاد تغییر است. برخی از رایج‌ترین دلایل عبارتند از:
به عنوان یک زوج‌درمانگر، مشاهده کرده‌ام که ناتوانی در بیان نیازهای عاطفی، ریشه‌های عمیقی در تجربیات، باورها و الگوهای رفتاری ما دارد. این سکوت، هرچند به ظاهر ساده است، اما در واقع مکانیزم پیچیده‌ای برای محافظت از خودمان است. در ادامه، دلایل اصلی این خودداری را به تفصیل بررسی می‌کنیم:
۱. ترس از طرد شدن و آسیب دیدن: سپر دفاعی ما این یکی از قوی‌ترین دلایل است. اگر در گذشته، زمانی که آسیب‌پذیر بوده‌اید و نیاز خود را بیان کرده‌اید، مورد تمسخر، طرد یا بی‌توجهی قرار گرفته‌اید، مغز شما به صورت ناخودآگاه این تجربه را به عنوان یک خطر ثبت می‌کند. در نتیجه، در موقعیت‌های مشابه، به جای بیان مجدد نیاز عاطفی، سکوت را انتخاب می‌کنید تا از تکرار همان درد جلوگیری کنید. این یک مکانیزم دفاعی است که شما را در یک چرخه تکراری از سکوت و درد نگه می‌دارد.
۲. باور غلط «اگر دوستم داشته باشد، خودش می‌فهمد»: خواندن ذهن ممنوع! این باور رمانتیک و در عین حال مخرب، یکی از رایج‌ترین موانع در روابط است. افراد با این تفکر، به شریک زندگی خود این پیام را می‌دهند که «باید از ذهن من باخبر باشی.» وقتی طرف مقابل نتواند این نیاز پنهان را کشف کند، فرد سکوت‌کننده احساس ناامیدی، سرخوردگی و «دیده نشدن» می‌کند. در حالی که واقعیت این است که هیچ کس نمی‌تواند ذهن دیگری را بخواند و نیاز به ارتباط شفاف در یک رابطه سالم، ضروری است.
۳. ناتوانی در شناخت نیازها: گمشده در دنیای احساسات گاهی مشکل از جایی شروع می‌شود که ما حتی خودمان هم نمی‌دانیم دقیقاً چه احساسی داریم و به چه چیزی نیاز داریم. شاید احساس می‌کنیم که چیزی درست نیست، اما نمی‌توانیم آن را نام‌گذاری کنیم. به جای اینکه به دنبال ریشه این احساس بگردیم، آن را با سکوت، خشم یا کناره‌گیری بیان می‌کنیم. این ناتوانی در خودآگاهی هیجانی، مانع از این می‌شود که بتوانیم نیازهای عاطفی خود را به شکل واضحی بیان کنیم. کار با یک روانشناس خوب می‌تواند به شما در شناخت این احساسات کمک کند.
۴. چرخه‌های معیوب ارتباطی: الگوی تکراری جدایی بسیاری از زوجین در یک چرخه ارتباطی معیوب گرفتار شده‌اند که به آن «تعقیب و گریز» می‌گوییم. یکی از طرفین (فرد تعقیب‌کننده) با انتقاد و فشار سعی در نزدیک شدن دارد و دیگری (فرد گریزپا) با سکوت و کناره‌گیری، فاصله می‌گیرد. هر دو نفر از این الگو خسته هستند، اما نمی‌توانند آن را بشکنند. در این چرخه، نیاز عاطفی واقعی هر دو طرف -نیاز به آرامش، درک شدن و امنیت- نادیده گرفته می‌شود. رویکرد EFT به صورت مستقیم این الگوهای مخرب را هدف قرار می‌دهد و به زوج‌ها کمک می‌کند تا از این چرخه خارج شوند.
برای شکستن سکوت و ایجاد فضایی امن برای گفتگو، می‌توانیم از تکنیک‌های زیر استفاده کنیم که در رویکرد EFT نیز بر آن‌ها تأکید می‌شود:
در بسیاری از موارد، چرخه‌های معیوب ارتباطی آنقدر قدرتمند هستند که زوجین نمی‌توانند به تنهایی از آن‌ها رها شوند. در این شرایط، کمک گرفتن از یک متخصص ضروری است. یک زوج‌درمانگر با رویکرد EFT می‌تواند:
اگر در اصفهان زندگی می‌کنید و با چنین چالش‌هایی در رابطه خود مواجه هستید، جستجوی یک روانشناس خوب یا تراپیست خوب در اصفهان می‌تواند نقطه شروعی برای بهبود رابطه شما باشد.
سکوت در یک رابطه عاطفی اغلب نشانه‌ای از ناتوانی در بیان نیازهای عاطفی است. این خودداری از بیان احساسات، دلایل متعددی از جمله ترس از طرد شدن، باورهای غلط و چرخه‌های معیوب ارتباطی دارد. برای شکستن این سکوت، لازم است ابتدا نیازهای خود را کشف کرده، با لحنی آرام و غیرتخصمانه صحبت کنیم و در نهایت، شجاعت پذیرش آسیب‌پذیری را داشته باشیم. در مواردی که این چالش‌ها مزمن هستند، کمک گرفتن از یک زوج‌درمانگر با رویکرد EFT می‌تواند راهگشا باشد تا زوجین بتوانند الگوهای مخرب را بشناسند و با بیان نیازهای عاطفی خود، به صمیمیت بیشتری دست یابند.
به‌عنوان یک روانشناس و متخصص زوج‌درمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوج‌ها متعهد هستم. با ترکیب دانش روان‌شناسی و مهارت‌های ارتباطی، به افراد کمک می‌کنم تا چالش‌های خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادل‌تر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارت‌هایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
