در بستر پیچیده و در‌هم‌تنیده روابط انسانی، معمولاً تصور می‌شود که کیفیت یک سلامت رابطه زناشویی، صرفاً به تعاملات درون‌زوجی وابسته است. اما در عمل، روابط بیرونی به‌ویژه روابط دوستانه نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری، حفظ و یا حتی تضعیف پیوند زناشویی ایفا می‌کنند. به‌عنوان یک زوج‌درمانگر، بارها مشاهده کرده‌ام که کیفیت روابط دوستی افراد می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر میزان رضایت، امنیت و صمیمیت در زندگی مشترک تأثیر بگذارد. در این نوشتار، به بررسی ابعاد مثبت و منفی این روابط پرداخته و راهکارهایی علمی برای ایجاد تعادل مؤثر ارائه خواهم داد.
روابط دوستانه سالم، در صورتی که به‌درستی مدیریت شوند، می‌توانند پشتوانه‌ای ارزشمند برای سلامت روان فرد و کیفیت رابطه زناشویی باشند. از جمله مهم‌ترین مزایای این روابط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هیچ رابطه‌ای even بهترین رابطه عاطفی نمی‌تواند پاسخگوی تمام نیازهای عاطفی و اجتماعی یک فرد باشد. وجود دوستان نزدیک و قابل اعتماد، فضایی برای تخلیه هیجانی، گفت‌وگو و تفریح فراهم می‌آورد و این امر موجب کاهش وابستگی بیش از حد به همسر و در نتیجه، کاهش تنش‌ها در رابطه زناشویی می‌شود.
روابط دوستانه به افراد فرصت می‌دهند تا هویت مستقل خود را خارج از نقش همسری تجربه کنند. این فضا برای خودشکوفایی، مشارکت در فعالیت‌های مورد علاقه و دریافت بازخورد مثبت از محیط، در نهایت به افزایش رضایت فردی و تقویت کیفیت ارتباط در زندگی مشترک منجر می‌شود.
در زمان‌هایی مانند بیماری، سوگ یا بحران‌های مالی، دوستان واقعی می‌توانند نقش پشتیبان را ایفا کرده و فشار روانی را از روی رابطه زناشویی کاهش دهند. چنین حمایت‌هایی به افراد این امکان را می‌دهد که با منابع روانی بیشتری با چالش‌ها روبه‌رو شوند.
دوستان صمیمی می‌توانند با ارائه بازخوردهای صادقانه، به افراد کمک کنند تا مسائل را از زاویه‌ای متفاوت ببینند. البته این کمک، زمانی مؤثر است که مرزهای رابطه زناشویی محترم شمرده شود و مداخله‌گری بیش از حد جایگزین همدلی نشود.
در کنار مزایا، برخی روابط دوستانه ممکن است اثرات مخربی بر سلامت رابطه زناشویی داشته باشند، به‌ویژه اگر با مرزهای مشخص و آگاهی روانی همراه نباشند:
دوستانی که به‌طور مکرر نسبت به رابطه فرد انتقاد می‌کنند، حسادت می‌ورزند یا فرد را به سمت رفتارهای آسیب‌زا هدایت می‌کنند، می‌توانند به شکل‌گیری تنش، شک و بی‌اعتمادی در رابطه منجر شوند.
اگر یکی از زوجین زمان عمده‌ای را صرف دوستان خود کند و زمانی برای صمیمیت یا گفت‌وگوی مؤثر با همسر باقی نگذارد، احساس طردشدگی و تنهایی در طرف مقابل شکل خواهد گرفت؛ احساسی که به مرور منجر به دوری عاطفی می‌شود.
وقتی روابط دوستانه با پنهان‌کاری همراه شود مانند خرج‌های پنهانی یا مشارکت در فعالیت‌هایی که همسر از آن‌ها بی‌اطلاع است اعتماد که یکی از ارکان اصلی رابطه زناشویی است، به‌طور جدی خدشه‌دار خواهد شد.
برخی افراد، به‌ویژه در روابط وابسته، تمایل دارند خواسته‌های دوستان را به نیازهای همسر خود ترجیح دهند. این ناهماهنگی در اولویت‌ها، احساس ناامنی و بی‌اهمیتی را در رابطه ایجاد می‌کند.
برای بهره‌مندی از مزایای روابط دوستانه، بدون آسیب به رابطه زناشویی، توصیه می‌کنم موارد زیر را در نظر بگیرید:
اگر احساس می‌کنید روابط دوستانه به چالشی در رابطه زناشویی تبدیل شده‌اند، مداخله یک زوج‌درمانگر متخصص می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. در این زمینه، رویکرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار (EFT) با تمرکز بر ایمنی عاطفی و دلبستگی ایمن، بسیار مؤثر است.
همچنین اگر مسائلی مانند ناتوانی در نه گفتن، ترس از طرد، یا وابستگی افراطی در دوستی‌ها در میان باشد، مشاوره با روانشناس فردی می‌تواند در تقویت مرزهای شخصی و عزت‌نفس مؤثر واقع شود.
اگر در اصفهان ساکن هستید، بهره‌گیری از تجربه یک تراپیست خوب در اصفهان می‌تواند در ایجاد تعادل بین روابط دوستانه و زندگی مشترک، نقش کلیدی ایفا کند.
روابط دوستانه، همان‌قدر که می‌توانند پشتوانه‌ای برای ازدواج باشند، در صورت نبود مرزهای مشخص، به تهدیدی برای ثبات و صمیمیت در رابطه زناشویی تبدیل می‌شوند. آگاهی، گفت‌وگوی باز و کمک‌گرفتن از متخصصان حوزه سلامت روان، مسیر امنی برای بهره‌گیری از مزایای اجتماعی در کنار حفظ امنیت عاطفی در رابطه زوجین فراهم می‌سازد.
به‌عنوان یک روانشناس و متخصص زوج‌درمانی، من اکرم حجتی به بهبود روابط عاطفی و ارتقای کیفیت زندگی افراد و زوج‌ها متعهد هستم. با ترکیب دانش روان‌شناسی و مهارت‌های ارتباطی، به افراد کمک می‌کنم تا چالش‌های خود را بهتر مدیریت کنند و به یک زندگی متعادل‌تر دست یابند.
تمرکز اصلی من در جلسات درمانی، ایجاد روابط امن و پایدار و آموزش مهارت‌هایی است که تغییرات مثبت و مؤثر را در زندگی افراد به همراه داشته باشد.
